زیبایی‌شناسی ضرب‌آهنگ در سوره‌های نازعات و تکویر

  اعجاز قرآن جنبه‌های گوناگونی دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها، ضرب‌آهنگ آیات و موسیقی زیبای آن‌ها است که شنونده را به شدت به خود جذب می‌کند. این ضرب‌آهنگ در سوره‌های کوتاه قرآن همچون سوره‌های نازعات و تکویر، که در این مقاله مورد بحث می‌باشند، به وضوح نمایان است. ضرب‌آهنگ در قرآن از اهمیت فراوانی برخوردار است، زیرا فقط به زیبا کردن لفظ قرآن توجه نمی‌کند بلکه نقشی اساسی در انتقال مفاهیم الهی دارد؛ از این رو، کشف راز زیبایی این ضرب‌آهنگ که در فاصله‌ها و آواهای آیات قرآن نمود دارد، و فهم چگونگی ارتباط بین ضرب‌آهنگ قرآن و معانی الهی، که سبب شده این نوع ضرب‌آهنگ از جنبه‌های مهم اعجاز قرآن کریم گردد، امری ضروری است. در این پژوهش برآنیم تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، راز زیبایی ضرب‌آهنگ، و چگونگی ارتباط بین ضرب‌آهنگ و معانی الهی در سوره‌ها‌ی نازعات و تکویر را در دو بخش فاصله‌های دو سوره و آواهای آن‌ها، تبیین کنیم. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که فراوانی فاصله‌های متماثل و متوازی در دو سوره، وهمچنین آواهای خیشومی، روان و غلت، ضرب‌آهنگی دلنشین و تأثیر گذار ایجاد کرده‌اند. فاصله‌های مطلق، بیشتر در قسمت‌هایی به کار رفته‌اند که مفهوم آیات، ویژگی خاص آن‌ها را اقتضا می‌کند و فاصله های مقید نیز به همین شکل به کار رفته‌اند. همچنین هریک از آواهای واک‌دار، بی‌واک، انفجاری، سایشی، خیشومی، روان، و غلت در قسمت‌هایی بیشتر شیوع دارند که معنای آیات با ویژگی خاص آن‌ها ارتباطی قوی دارد.